مسجد كبودتبريز نمونه اى از معمارى بديع اسلامى

آذربايجان سرزمين اسطوره هاى جاويد در پيشانى ايران، جاذبه هاى فرهنگى، تاريخى و طبيعى فراوانى را در دامن خود دارد.
تبريز با پيشينه اى چندين هزار ساله پيشرو در شعر و ادب، سياست، فرهنگ، هنر، علم و صنعت بوده و مسجد كبود، يكى از آثار بزرگ اين منطقه به نام فيروزه اسلام در جهان اسلام مشهور است.
مسجد كبود ،بنا به كتيبه سر در آن ،به سال ۸۷۰ هجرى قمرى توسط همسر سلطان جهانشاه مقتدرترين حكمران سلسله قره قويونلوها كه فردى شاعر و زيبا پسند بوده، بنا شده است.
آرامگاه جهانشاه و نزديكان وى در انتهاى شبستان كوچك درداخل سرداب مسجد واقع است.
تنوع و ظرافت كاشيكارى و انواع خطوط به كار رفته در مسجد كبود و همچنين زيبايى و هماهنگى رنگ ها سبب شده كه اين مسجد به فيروزه اسلام شهرت يابد.
كاشيكارى آن صرفا به رنگ لاجوردى و بيشتراز قطعات شش ضلعى است و تمام سطح سقف آن زرنگار (نقاشى با آب طلا) و كف شبستانها به احتمال قوى مرمرين بوده است.
بناى اصلى در مقام مسجد مقبره، داراى صحن وسيعى بوده كه در آن مجموعه اى از ساختمانها از جمله مدرسه، حمام، خانقاه و كتابخانه ساخته شده كه آثارى از آنها به جا نمانده است.
زلزله سال ۱۱۹۳ هجرى قمرى سبب فرو ريختن گنبدها و خرابى آن شد.
با اين كه از اين مجموعه زيبا جز سر درى شكسته و چند پايه باقى نمانده بود، تعميرات و دوباره سازى مسجد به منظور حفاظت بخش هاى باقيمانده شامل تاق ها و پايه ها در سال ۱۳۱۸ شمسى آغاز شد.
بيشترين مرمت مسجد كبود در سال ۱۳۴۳ شمسى انجام شد و دوباره سازى گنبدهاى رفيع آن از سال ۱۳۵۴ شمسى توسط دفتر فنى حفاظت آثار باستانى و به اهتمام زنده ياد استاد معماران هنرمند بنام آذربايجانى به اتمام رسيد.
مسجد كبود در سال ۱۳۱۰ شمسى در فهرست آثار ملى ثبت شده است.
در مجاورت اين اثر باستانى تبريز، پارك كوچك و زيبايى به نام شاعر نامى خاقانى بنا شده كه مقبره وى در مقبره الشعرا تبريز واقع است.
مجموعه مسجد كبود تبريز را موزه تاريخى آذربايجان تكميل مى كند.
موزه آذربايجان از ديگر نقاط ديدنى شهر تبريز بوده كه در مساحت سه هزار متر مربع در سال ۱۳۴۱ شمسى ساخته شده است.
اين موزه مشتمل بر سه سالن نمايش، دو هزار و ۳۰۰ قطعه شى ثبت شده مى باشد كه اشيا باستانى از دوران مختلف تاريخى ،آثار مردم شناسى و مشروطيت در آن به نمايش گذاشته شده است.
رييس سازمان ميراث فرهنگى ،گردشگرى و صنايع دستى آذربايجان شرقى در مورد مرمت مسجد كبود گفت: كاشيكارى محوطه داخلى مسجد كبود در حال انجام است و هنرمندان و كاشيكاران تبريزى در حال ساخت و نصب كاشى ديواره هاى اين مسجد هستند.
الله وردى كريمى نژاد افزود: بدليل حساس بودن كار و رنگ ويژه اين كاشى ها، مطالعه بر روى ساخت و نصب كاشى هاى فيروزه اى و ساير بافت هاى مسجد كبود ادامه دارد. وى خاطر نشان كرد: مرمت مسجد و نصب كاشى ها با شيوه كاشى كارى ايتاليايى انجام مى شود و براى تسريع در انجام طرح ترميم مسجد كبود تبريز تمام تلاش خود را انجام مى دهيم.